Tâm thần phân liệt ở trẻ em

1. Bệnh tâm thần phân liệt ở trẻ em là gì?

Tâm thần phân liệt ở trẻ em (tên tiếng Anh là Childhood Schizophrenia) là một dạng rối loạn tâm thần nặng ít phổ biến. Tâm thần phân liệt gây ra các trở ngại về nhận thức, hành vi hoặc cảm xúc. Tâm thần phân liệt là kết quả từ sự kết hợp giữa ảo tưởng, ảo giác, rối loạn suy nghĩ và rối loạn hành vi làm ảnh hưởng đến khả năng của trẻ.

Ở những trẻ mắc tâm thần phân liệt, triệu chứng khởi phát sớm đặt ra những thách thức cho việc chẩn đoán, điều trị, giáo dục trẻ, phát triển cảm xúc và các hoạt động xã hội của chúng.

Tâm thần phân liệt là tình trạng mạn tính, đòi hỏi điều trị lâu dài. Xác định và bắt đầu điều trị cho trẻ càng sớm càng tốt, giúp cải thiện tỉ lệ hồi phục.

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt ở trẻ em

Triệu chứng

Tâm thần phân liệt bao gồm các triệu chứng rối loạn về suy nghĩ, hành vi và cảm xúc. Dấu hiệu và triệu chứng có thể khác nhau, nhưng thường liên quan tới sự ảo giác, sự ảo tưởng hoặc nói năng lung tung.

Nhìn chung triệu chứng bắt đầu ở giữa, cuối giai đoạn tuổi 20. Tâm thần phân liệt khởi phát sớm thì xảy ra trước 18 tuổi. Hiếm gặp tâm thần phân liệt khởi phát sớm ở trẻ dưới 13 tuổi.

Triệu chứng có thể khác nhau tùy mức độ, tùy theo lúc triệu chứng tệ hơn hay lúc triệu chứng thuyên giảm. Một vài triệu chứng có thể vẫn tồn tại khi bệnh đã thuyên giảm. Tâm thần phân liệt rất khó phát hiện ở giai đoạn sớm.

Dấu hiệu và triệu chứng sớm

Triệu chứng sớm của bệnh tâm thần phân liệt gồm các vấn đề ảnh hưởng đến khả năng phát triển:

• Khó khăn trong ngôn ngữ
• Chậm biết bò
• Chậm biết đi
• Một số hành vi cử động bất thường như rung lắc tay, vẫy tay

Những triệu chứng ở thanh thiếu niên

Triệu chứng tâm thần phân liệt ở thanh thiếu niên tương tự ở người trưởng thành, nhưng biểu hiện của triệu chứng gây khó khăn trong việc nhận biết tâm thần phân liệt ở nhóm tuổi này. Dấu hiệu sớm của tâm thần phân liệt ở thanh thiếu niên thường đã phát triển trong suốt những năm trước đó. Triệu chứng như là:

• Xa cách với bạn bè, gia đình
• Sa sút việc học
• Rối loạn giấc ngủ
• Cáu kỉnh
• Thiếu động lực
• Hành vi khác lạ

So sánh với triệu chứng tâm thần phân liệt ở người trưởng thành, tâm thần phân liệt ở trẻ có thể có:

• Ít sự ảo tưởng hơn
• Nhiều ảo giác về thị giác

Dấu hiệu và triệu chứng muộn

Khi trẻ đến tuổi dễ dàng bị tâm thần phân liệt, các triệu chứng dấu hiệu rối loạn bắt đầu xuất hiện rõ rệt. Dấu hiệu, triệu chứng bao gồm:

• Ảo tưởng: trẻ nghĩ rằng chúng đang bị làm hại, quấy rầy.
• Ảo giác: trẻ nghe hoặc nhìn thấy điều không có thật
• Suy ngĩ lung tung: gây ra tình trạng nói năng lung tung, trả lời không thích hợp câu hỏi, đôi khi nói những từ ngữ vô nghĩa.
• Rối loạn quá mức hoặc có hành vi cơ năng bất thường: trẻ thể hiện sự ngờ nghệch, sự bối rối mà chúng ta không đoán trước, các hành vi không tập trung vào mục đích để hoàn thành nhiệm vụ.
• Triệu chứng tiêu cực: thiếu khả năng thực hiện chức năng bình thường của trẻ, ánh mắt thiếu cảm xúc, giọng nói đều đều, không thay đổi âm lượng, không dùng cử động tay, đầu một cách bình thường khi nói chuyện. Thiếu quan tâm hoạt động hằng ngày, cách biệt với xã hội.

Ở giai đoạn sớm, các dấu hiệu của tâm thần phân liệt dần dần xuất hiện. Trải qua thời gian, triệu chứng nặng hơn, trẻ có các triệu chứng tâm lý, ảo tưởng, ảo giác, rối loạn suy nghĩ. Khi triệu chứng quá thường xuyên, cần cho trẻ nhập viện và điều trị.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Thật khó để biết được sự thay đổi trong hành vi của trẻ, phụ huynh rất e dè trong việc kết luận trẻ có bệnh về tâm thần hay không. Giáo viên của trẻ đôi khi có thể lưu ý về thay đổi trong hành vi của trẻ. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu trẻ có triệu chứng:

• Chậm phát triển so với anh chị em ruột
• Không muốn thực hiện công việc hằng ngày như tắm, mặc quần áo
• Không muốn tham gia hoạt động xã hội
• Sa sút việc học
• Cách ăn uống khác với bình thường
• Nghi ngờ quá mức các việc xung quanh
• Thiếu cảm xúc hoặc thể hiện cảm xúc không phù hợp với hoàn cảnh lúc đó
• Suy nghĩ lạ lùng
• Hành vi, lời nói kỳ lạ

Suy nghĩ muốn tự tử

Không chỉ riêng người lớn,Suy nghĩ muốn tự tử cũng có thể xảy ra ở trẻ tâm thần phân liệt. Nếu trẻ có ý định tự tử, ba mẹ cố gắng nên ở cạnh trẻ, tốt hơn nên mang trẻ đến phòng cấp cứu bệnh viện.